تقدیر از . . . پرتو نادری. مرحلۀ پسا یازدهم سپتامبر. دکتور عبدالغفور آرزو. ایا شاه امان الله خان ضد دین اسلام بود؟ ن.مهرین

نصیرمهرین

                               

     
         





                           

آیا شاه امان الله خان،

 ضد دین اسلام بود؟                    

دریافتِ رفتارها و واکنش های زمانۀ سلطنت امان الله خان در رابطه با دین ومذهب، در حالی که مانند گذشته ها، بیانگر طرز تلقی خداداده گی دولت است، دوچهرۀ متفاوت با پیشینیان او را نیز معرفی می کند:

1-                  شاه دارندۀ همه رفتارهای سنتی پیشینه در برخورد با دین ومذهب وملاها نبود. اصلاحاتی را مطرح نمود که حوزۀ کارکرد پیشینه وسنتی ملاها را محدود می کرد.

2- دیری نگذشت که ملاهای بزرگ وبسیاری از واعظان ومداحان سلطنت او،حکم تکفیر او را دادند که گویا فرد "ضد اسلام" است . با وجود آگاهی از مسلمان بودن شاه. از آن جایی که تبارز استفادۀ سؤ از دین ومذهب را در گروه دومی و درگونۀ علیه حاکمیت وقت می یابیم، بحث وتحقیق موضوع نیز دریافت این تفاوت را مطالبه می نماید.

 پیش ازگشایش این موضوع، شایستۀ یادآوری است که تأمل پیرامون طرح های اصلاحی آن زمان، از جمله سعی درایجاد تغییردر ملاها، فقط نیم گوشه یی از کارکردهای آن نظام دردست می دهد. درحالی که داشتن تصویرجامع ازآن نظام وکلیت کارکردهای دهساله اش، مستلزم دیدن همه موارد وجوانب برنامه های او است. دیدن پیوند ها وچگونگی تأثیر متقابل اجزای اصلاحی، به فهم موضوعات آن زمانه ره درستر خواهد برد. سوکمندانه  برخی از نگرش های تبارز یافته، ازهمان آغاز با ایجاد محدودیت های تعصب آمیز، خود را از دریافت حقایق ونیازهای تحقیقی باز می دارند. دیدن امان الله خان و اصلاحات او، با چنان نگرشی که او را "ضد اسلام"، نامیده اند؛ ویا دیدن جمیع برنامه ها وکارکردهای او از دید قومی، نگرش های مانع شونده یی اند، که کار دریافت اثرات برنامه ها؛ و شناخت واکنش ها را به دشواری مواجه می نماید. نگرش های اشتباه آمیزی که در ارزیابی از دورۀ امانی سایۀ دیرپای داشته و درخور شناسایی اند.  

بهره گیری ازنگرش جامع، مانع آن نمی شود که امان الله خان را انسان دارندۀ گونه یی از تمایلات واحساسات دینی، مذهبی و قومی می یابیم. همچنان که لازم است به استبداد رأی او که به نظر نگارنده، سبب بسا آسیب ها شد ویا به طرح های فاقد عقلانیت او، توجه شود.

منظور ما اینجا نشان دادن جفای آنانی در حق شاه است که او را " ضد اسلام " نامیدند.

رویکرد امان الله خان مسلمان به کسب استقلال واصلاحات، ارائۀ وطرح پارۀ اصلاحات وتغییراتی را شامل شد. وضع قانون جزا، مسألۀ تردید نکاح دخترصغیر، فراگیری درس از سوی زنان ودختران،عطف به پرورش ونظارت شاید هزاران ملا که در چارچوب نیازهای اصلاحی وهماهنگ با آن سمت وسو می یافتند . . . از آن جمله اند. . .

واین طرح در حالی بود که :

 پیوند دولت ودین نه گسست. این واقعیت چنان برهنه است، و درقانون اساسی آن دوره وضاحت دارد که لزومی به مکث بیشتر پیراموآن را نمی بینیم . کارجنجال برانگیز امان الله خان این بود که برای " خداداده گان " مفت خوار وهمه کاره ، محدودیت های وضع نمود وآنها را به سوی فراگیری اندک آموزش جدا از پرورش های پیشینه وسنتی فراخواند. 

شاه مسلمان بود.اما، نه چنان مسلمانی که پدروپدرکلانش بودند. شاه اصلاحات خویش را مطابق اساسات اسلامی می نامید. او قرائتی از دین داشت. نه قرائتی که پدروپدر کلانش داشتند.

ضرورت تأسیس مکاتب بیشتر را دریافته بود، وهمزمان با آن، زمینۀ نمازخواندن شاگردان حتا با نمازجماعت فراهم بود.

در این زمینه مرحوم محمد ابراهیم عفیفی می نویسد، که در مکتب حبیبیه که وی در آن درس می خواند،متعلمین  نماز جماعت می خواندند. عبدالعلی خان مستغنی که سمت معلمی داشت، پیش نماز بود و خطبه می خواند، اما ضد اصلاحات امانی نیز بود.(1)

بسا خطبه ها را شخص شاه می خواند(2)

درخلال بازگشت ازمسافرت اروپایی درهرجایی که محفل ومجلسی از محصلین دایر می شد، سخنرانی می نمود.  سخنرانی هایش نشان می دهند که تکیه بر دین اسلام داشت و در پرتو آن قرائت خویش از دین ، به ضرورت اصلاحات اشاره می نمود.(3)

هنگامی که درایتالیا به سر می برد، برای به سفرعربستان رفت تا فریضۀ حج را به جای آورد.(4)

اما، ملاهای بزرگ بدون آن که به همان موارد اختلاف خویش با شاه انگشت نگهدارند، گفتند قصد مبارزه با اسلام را دارد. وبعد مسلم بود که بقیه ملاها و"طالب ها" ومردم از حال واحوال بی خبر، سحنان تحریک آمیز وغلط ملاهای کلان را می پذیرفتند. یک نمونه را بنگریم :

" حضرت محمدهارون المجددی می نویسد که «امان الله خان نیت مبارزه با اسلام را داشت تا نقش کمال اتاترک را در افغانستان بازی نماید. امان الله خان جوان بی تجربه بود وفکر می کرد که پیشرفت اروپا به سبب جدائی دین از دولت است . " (5)    

در حالی که همین برداشت آشکار می نماید که محمد هارون مجددی از اتاترک، افکار، پیشینه و برنامه های او معلوماتی نداشت. همچنان با چنان تجاهل، مرتکب معرفی غلط امان الله خان در زمینۀ "جدایی دین از دولت " نیز شده است. زیرا جلوه یی از چنان نیت وفکر نزد امان الله خان موجود نبود.

شاه درخلال صحبت ها نشان می داد که اطلاعات نسبی ازدین اسلام دارد. و درزمینۀ برخورد با مذهب شیعه و پیروان آن رویکرد احترام آمیزداشت. (6)

رعایت همه امورگمانی برجای نمی گذارد، که بپذیریم، مسلمان مخلص بود، نه مصلحت گرا و از روی زمانه و همرنگ جماعت شدن، همان  رفتاری که در کشورما مثال بی شماردارد. 

وقتی با رویکرد اصلاحی به مسائل جامعۀ خویش نظر افگنیم، به این نتیجه می رسیم که  درهمان وقت نیز درست بود که " درنظر او تربیه وتعلیم ملاهای اطراف قدم اول ومهم به شمار می رفت.  درعین حال تصمیم داشت، تا ازقدرت ملاها درتعلیم اطفال وصلاحیت شان درامور قضایی بکاهد. زیرا اصلاح آن امور، از ایجابات هم قدم ساختن افغانستان با دنیای خارج بود." (7)

امان الله خان اندیشیده بود، که ملاها را از راه آموزش خویش متحول بار آورد. غافل از این که برخی از آنها عناصر دنیای متحول ومدرن را نمی پذیرند. بافت وساختار جامعۀ قبیله یی به آنها موقع بیشتر مخالفت آمیز می داد. دیرینه گی عادات ملاها، خالی بودن میدان برای تشبث آنها در بسا از امور دینی، عدلی قضایی ، صحی و آموزشی، که در طی سده های متوالی با آن خوی گرفته بودند، در پرتو اوضاع جدید رنگ می باخت. بنابر آن با توجه به خطری که منافع ایشان را تهدید می نمود؛ به تبلیغ غلط وتحریک آمیز روی آوردند.

اگرسؤاداره، حضور روبه تزاید مفاسد، وآرزوهای غیرعقلانی مانند تبدیل لباس، تغییر روزجمعه ،اختلافات درونی مامورین، افزایش مالیه که نارضایتی بیشتر را فراهم می آورد، نیز در نظر گرفته شوند، نتیجه یی حاصل نمی شود که شاه سر ضدیت با دین اسلام داشت. می توان گفت که ملاها از چنین اسباب نارضایتی، بهره برداری های سؤخود را انجام دادند  . . . (8)

همان عناصری که برسر شاه پس از قتل پدرش"  سراج الملة والدین" لنگی نهاده بودند، به او جفاورزیدند.  و واعظان ومداحانی مانند برهان الدین کشککی که درمسلمان بودن شاه بیش از همه می نوشت، و پیهم شکر خدای به جای آورد  که " از مراحم ایزدی والطاف ربانی خویش در سرزمین افغانستان . . .  وجود مسعود اعلیحضرت امان الله خان را" مرحمت نموده است؛ دیری نگذشت که از سوی دیگر سعی نمود، شخصیت شاه را فرود آورد. نوشتن کتاب " نادرافغان " یکی از آن مظاهر ونمونۀ خفت بارکارکردهای قلمی وعاظ السلاطین در جوامعی مانند افغانستان است.

.................................................................................. ................................

رویکردها وتوضیحات

1-      محمد ابراهیم عفیفی. "ناگزیر نویسنده شدم". کاپی متن قلمی نزد نویسندۀ این سطرها

2-      رویداد لویه جرگۀ دارالسلطنۀ کابل ، 1303.  ترتیب وتنظیم برهان الدین کشککی. به قلم غلام محمد کاتب. در مطبعه سنگی وزارت جلیلیۀ حربیه. 1303

3-      به گونۀ نمونه به این اثر مراجعه شود . برگ سبز تازه از تاریخ معاصر کشور. گزارش سفراعلیحضرت امان الله خان به اروپا ومقایسۀ شاه امان الله با حکمفرمایان خلفش. ترجمه اززبان اردو توسط سیدعزیزالله مرموز. لندن،2009. به ویژه درهند بخش سپاسنامه ها.هنگام. ص 85

4-      فضل غنی مجددی،افغانستان درعهد اعلیحضرت امان الله خان.( 1919-1929)

5-      منبع بالا، ص ص 221 

6-      به بحث مربوط به نظامنامۀ اساسی . رویداد لویه جرگه 1303. به ویژه ص 151 به این موضع شاه در برابرملاهایی که با تعصب از مذهب حنفی جانبداری نموده، حقوق حقۀ پیروان مذهب شیعه را نادیده می گرفتند،مراجعه شود :" اگر ما دردستور اساسی خویش لفظ سنت والجماعة را تحریرکنیم، آیا اینقدرشیعه را که به دولت ما میباشند، چه خواهیم گفت وبدانها کدام شیوه ومعاملۀ برادرانه را مرعی ومعمول خواهیم داشت . ضرور یک نفاق بین خود ما تولید خواهد شد . . ."

7-      Leon Poullad  . لیون پولاداد. اصلاحات  و انقلاب 1929 . ص 127 ترجمۀ داکتر باقی یوسفزی. پشاور 1389

8-      بسیاری از مؤخین کشورما ومؤلفین خارجی، نمونۀ بارزسؤاداره واستفاده های سؤملاها درخوست را درحکمرانی امرالدین خان وشورش ملاعبدالله نشان داده اند. کتاب تذکرالانقلاب شادروان کاتب فیض محمد هزاره، طی دوصفحه به جزییات موضوع می پردازد. ازخلال همین اثرتوجه یافتم که ملاعبدالله یک ملای عادی نبود، بلکه به عنوان قاضی  رشوت خور درکنار امرالدین خان در خوست، ایفای وظیفه می نمود. مراجعه شود به : تذکرالانقلاب .تألیف ملافیض محمد کاتب هزاره. مقدمه، تعلیق، ویراستاری، نمونه خوانی وتطبیق دکتر حفیظا لله شریعتی( سحر) انتشارات میچید( وابسته به بنیاد هزاره شناسی ). 1392 خورشیدی.

...............................................................................................................................................................


دکتور عبدالغفور آرزو

دکتور عبدالغفور آرزو

دوستان فرهیخته ! متن زیر نگاه نو به تحولات سیاسی جهان است. اگر این فرضیه بتواند مبانی استدلالی خود را با همفکری دوستان ورجاوند پیدا نماید، می تواند به عنوان یک تز سیاسی جدّی گرفته شود. راهبردی که راهکار های متنوع را می طلبد. اطمینان دارم با تأمل مرور می فرمایید. سپاس.

مرحله پسا یازده سپتامبر

اگر نیم نگاهی به تاریخ معاصر بیفکنیم، جامعه بشری با سه رویداد جریان ساز مواجه بوده است:
- دوران جنگ سرد
- فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد
- رویداد یازدهم سپتامبر و شکل گیری جبهه جهانی مبارزه با تروریزم
مهم ترین مشخصه دوران جنگ سرد چنبره زدن پیمان ورشو و ناتو بر سرنوشت جامعه بشری است. حمایت آهنین از کشور های متحد، ممیزه هر دو پیمان است. امپریالیسم و کمونیسم خطوط سرخ همدیگر را به رسمیت می شناسند. این فرایند چندین سال تداوم می یابد و سرانجام به دلایل و عوامل متعدد پیمان ورشو مضمحل می گردد و برجنبش عدم انسلاک نیز نقطه ی پایان گذاشته می شود.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده و هم پیمانانش به مثابه یگانه قدرت مطرح، دیگر در جغرافیای پیمان ناتو محصور نمی مانند. در این فضای سیاسی- نظامی سه تئوری در مغرب زمین جریان ساز می گردد:
- جنگ تمدن ها
- پایان تاریخ و پیروزی لیبرال دموکراسی
- پایان نقش ارتش های کلاسیک (تز آلوین تافلر...)
جنگ کویت نشان دهنده ی تبدیل شدن تز آلوین تافلر به واقعیت است. رویداد یازدهم سپتامبر بیانگر تقابل افراط گرایان چونان طالبان، بوکو حرام، داعش و سایر احزاب و سازمان های افراطی با جهان غرب است. این چالش خونین به گونه یی بر تز ساموئیل هانتینگتون صحّه گذاشت و ابطال دیدگاه فوکویاما را بر ملا نمود. هرچند سیاست مداران غربی حضور چالش برانگیز افراط گرایان را منسوب به اسلام و کشور های اسلامی نمی دانند و بر تز ساموئیل هانتینگتون صحه نمی گذارند.
رویداد یازدهم سپتامبر حیرت زدگی را با انفعال سیاسی گره زد. همه ی کشور های جهان با همدردی با ایالات متحده، به نحوی متحد جبهه جهانی مبارزه با تروریزم شدند. حامیان طالبان چونان پاکستان، سعودی، امارات و غیره به سرعت باد و برق در برابر امارت اسلامی طالبان قرار گرفتند. جمهوری اسلامی ایران با توجه به خصومت مزمن با ایالات متحده، فضای ایران را جهت سرکوب امارت اسلامی طالبان، به اختیار آمریکا قرار می دهد. وضعیت چین، روسیه، هند، کشور های اروپایی و غیره روشنتر از آنست که بدان پرداخته شود. 
بیش از یک دهه جبهه ی جهانی مبارزه با تروریزم و افراط گرایی جریان سازی نمود. ایالا متحده در فضای انفعال سیاسی قدرت های بزرگ یکه تاز میدان بود. رویداد های لیبی، عراق... حتی فدراتیف روسیه را به واکنش مؤثر وانداشت. سکوت بود و انفعال. 
اوضاع سوریه ذهنیت سیاسی– نظامی جهان را دگرگون نمود و مرحله عبور از انفعال سیاسی را طراحی کرد. فدراتیف روسیه باحمایت پنهان و آشکار از بشار اسد، واکنش عملی در برابر تحولات اوکراین و انضمام جزیره کریمیه بیانگر مرحله یی است که سیاست های سیاسی – نظامی غرب را به چالش می کشد. تحریم اقتصادی فدراتیف روسیه این چالش را ژرفای بیشتر می بخشد. همکاری جمهوری چین و فدراتیف روسیه در جهت حل بحران هسته یی ایران نقطه عطفی است که دوره پسا یازده سپتامبر را رقم می زند.
پرسش این است  

قسمت دوم

مرحله پسا یازده سپتامبر

دوستان ورجاوند! سپاس از همفکری و همآوایی تان. اینهم قسمت دوم از نبشته «مرحله پسا 11 سپتامبر»

 
همکاری جمهوری چین و فدراتیف روسیه در جهت حل بحران هسته یی ایران نقطه عطفی است که دوره پسا یازده سپتامبر را رقم می زند 
پرسش این است:  
- چرا جمهوری خلق چین و جمهوری فدراتیف روسیه با ایالات متحده و قدرت‌های اروپایی در راستای حل بحران هسته یی ایران همآوا و هماهنگ شدند؟    
- منافع چین و روسیه در حل بحران هسته یی ایران چه می باشد؟           
- نیمه ی پنهان این مذاکرات آبستن چه واقعیاتی است؟   
پاسخ مطایق به واقع همانا تأمین منافع است. ایالات متحده منافع چین و روسیه را در بازی های بزرگ به رسمیت می شناسد. یعنی نیمه ی پنهان تفاهم هسته یی ایران بیانگر پذیرش حضور چین و روسیه در چنین شطرنجی است. این نیمه پنهان همگرایی منافع کنش های ملموس جهانی را به همراه دارد:        
1. فدراتیف روسیه به عملیات نظامی در سوریه می پردازد و موضع گیری اش در قبال افغانستان از حالت انفعال و ابهام می براید. بررسی اوضاع «رو به وخامت افغانستان» در همایش بزرگ در مسکو بیانگر این کنش اعتراضی و شکسته شدن سکوت معنی‌دار است.            
به دلیل اهمیت این همایش و ابعاد عملیاتی آن، لوی درستیز روسیه والیری گیراسیموف آن را افتتاح می کند. در این سخنرانی والیری گیراسیموف به صراحت اوضاع افغانستان را از نظر امنیتی برای روسیه و متحدانش نگران کننده می داند و اعلام می کند که: «در حال حاضر تعداد افراد مسلح در افغانستان به 50 هزارنفر می رسدکه در چهار هزار دسته و گروه با سمتگیری های مختلف منسجم شده اند. اساس آنها را جنبش اسلامی طالبان با تعداد در حدود چهل هزار نفر تشکیل می دهد.» در فراز دیگر از سخنانش می افزاید: «طبق ارزیابی ما، در افغانستان دو تا سه هزار نفر مسلح داعش وجود دارد و تعداد آنها روز به روز افزایش می یابد و ساحات نو را تصرف می نمایند.» والیری گیراسیموف با ارائه تصویری خونین و نا امن از افغانستان چنین نتیجه می گیرد: «دولت اسلامی (داعش) خاک افغانستان را به مثابه پایگاه برای گسترش نفوذ به کشور های عضو جامعه دول مستقل آسیای میانه بررسی می کنند. این امر می تواند در آینده تهدید واقعی برای امنیت روسیه به بار آورد.» یعنی مبارزه با داعش در سوریه پیوند ناگسستنی با افغانستان دارد. این چشم انداز نظامی فدراتیف روسیه از قلب آسیا تا شرق میانه است. برای اینکه این راهبرد راهکار های مناسبش را پیدا نماید، سفیر روسیه (در افغانستان) در دیدار با وزیر امور خارجه ج.ا.افغانستان (12/10/20015) خواستار افزایش همکاری های مشترک دو کشور برای مبارزه با تروریزم می شود و در پیامد آن سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه اعلام می کند که فدراتیف روسیه آماده کمک به نیرو های نظامی افغانستان است. طبق گزراش های رسانه ها رییس جمهوری افغانستان در ملاقات با ولادیمیر پوتین در «اوفه» از رییس جمهوری روسیه می خواهد تا به اردوی افغانستان از نظر تخنیک نظامی کمک کند. ضمیر قبولوف، نماینده خاص رییس جمهور روسیه، طی مصاحبه یی با مجله «پروفیل» گفته است: «حالا ما می توانیم در حدود 10000 میل کلاشینکوف و سه هلیکوپتر ضربتی می- 35 که مدل اکسپرت آن می- 24 است، به اساس قرارداد تجارتی به اختیار افغانستان قرار دهیم.» 
2. بعد از شصت و شش سال رؤسای جمهوری چین و تایوان با هم دیدار می کنند. شکسته شدن این دیوار سرد روابط در پیامد حل منازعه هسته یی ایران و جامعه جهانی است. در عین زمان چین به راحتی در آب هایی به احداث جزیره اهتمام می کند که محل منازعه دیرینه چین و همسایگان است. باز شدن پنجره های نو در رابطه ی دو جانبه افغانستان و چین ابعاد دیگری از چنین فرایندی است. این فرایند به باور این قلم نشان دهنده ی دوره پسا یازده سپتامبر است که آهسته آهسته جوانه می زند.

..............................................................................................................................................................

نادری نادری   

تقدیر از اجراآت خو ب،

تکمیل 39 پروژه ساختمانی و زیر بنایی  در سال 2015

  برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب (Good Performers Initiative) بر اساس فرمان 99 مقام ریاست جمهوری دولت اسلامی افغانستان در چارچوب وزارت مبارزه علیه مواد مخدر به سال 2007 به فعالیت آغاز کرد. این برنامه در گام نخست به وسیلۀ آدارۀ انکشافی  سازمان ملل متحد حمایت مالی می شد.  از سال 2008 بدین‌سو ادارۀ بین المللی مبارزه علیه مواد مخدر و تنفیذ قانون  ایالات متحد امریکا (GPI)  این برنامه را تمویل می کند.  بر بیناید اهداف  این برنامه بر بنیاد دسته بندی ها یا کتگوری های زیرین پاداش داده می شود. این پاداش ها به گونۀ یک رشته پروژه های ساختمانی زیربنایی و مثر بر زنده‌گی کشاورزان و مردم ارائه می گردد:

·        ولایاتی که بر بنیاد گزارش سالانۀ سازمان ملل متحد؛ میزان کشت کوکنار را به صفر می رسانده اند و وضعیت صفری کشت کوکنار را حفظ می کرده اند.

·        ولایاتی که  کشت کوکنار را به میزان ده درصد یا بیشتر از آن کاهش می دهند.

·        ولایاتی که هر چند شامل این دو دسته نمی شوند؛ ولی  اجراآت  و دست آورد های خوبی در امر مبارزه علیه مواد مخدر داشته باشند به این پاداش‌ها دست می یابند.

پس ازتطبیق مرحلۀ نخست  بر بنیاد تجربه های به دست آمده، برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب به بازنگری شد که بر بنیاد این بازنگری مرحلۀ دوم برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب آغاز شد. این بازنگری به سال 1393 برابر با 2014 صورت گرفت. جهت بازنگری یک کمیتۀ تخنیکی  از نهادهای هم‌کار به وجود آمد تا دیدگاه ها، پیشنهادها و تجربه های خویش را در پیوند به این موضوع بیان کنند و چگونه گی کار در مرحلۀ دوم را مشخص سازند.  در این مرحله بیشتر توجه بر تطبیق پروژه های متمرکز شده است که باید دهقان محور باشد. یعنی  راه اندازی پروژه های زراعتی که تاثیر مستقیم بر زنده‌گی اجتماعی و اقتصادی دهقانان داشته باشند تا دهقان از کشت خشخاش به گونۀ آگاهانه دست بردارند و به جای آن به کشت حلال روی آورند. در این مرحله ولایات،  بر بنیاد کتگوری ها زیرین  مستحق پاداش شناخته می شوند:

·        محو و کاهش کشت کوکنار،

·        تنفد قانون،

·         آگاهی عامه .

هم اکنون برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب در مرحلۀ دوم کاری خود قرار دارد. با این حال هنوز کار ساختمان پروژه های زیر بنایی ساختمانی که در مرحلۀ نخست، تایید شده است ، جریان دارد. کار روی کارهای پروژه های دهقان محور که از سال 2015 آغاز شده است. هم اکنون دست کم در بیست ولایت کشور کارمندان تحقیق فعالیت دارند تا شورا های دهکده ،  شورا های انکشافی ولسوالی های ، شورای انکشافی ولایت را در انتخاب پروژه های دهقان محور کمک و رهنمایی کنند. البته انتخاب پروژه های از  مسوُولیت شورا های می باشد.  در سال 2015 شماری از پروژه ها پس از انتخاب  اولویت بندی ، به وزارت مبارزه علیه مواد مخدر از طریق مقام ولایات فرستاده است. قرار است که کار این پروژه های پس از تایید کمیتۀ مسوُول آغاز شود.  البته برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب در چارچوب اهداف راهبردی خود در مرحلۀ نخست، در سال 2015 یک رشته پروژه های ثمر بخش و بنیادی را در ولایات کشور  تکمیل کرده و به بهره برداری سپرده است. البته این پروژه  به کمک مالی ادارۀ بین المللی تنفیذ قانون و مبارزه با مواد مخدر ایالات محتد امریکا  در چارچوب دسته بندی پاداش های  برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب به آن ولایاتی داده شده است که در زمینه ریشه کن سازی کشت خشخاش، کاهش کشت خشخاش ، دستگیر قاچاقچیان مواد مخدر دست آورد هایی داشته اند.  برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب در چارچوب  اهداف کاری خود می خواهد تا با ایجاد چنین پروژه هایی در یک جهت دهقانان و زمین داران را تشویق کند که دست از کشت خشخاش بر دارند، بل در جهت دیگر می کشود تا با ایجاد زمینه های آموزش و  فعالیت های اجتماعی جلو گشترش اعتیاد در میان جوانان را بگیرد.

ولایت  کنر

1-     ساختمان  پوهنتون یا دانشگاه ولایت کنر تکمیل شده  که  هم اکنون  دانش‌جویان این دانشگاه در شرایط معیاری  به آموزش خود ادامه می دهند.

ولایت پنجشیر

1-    تکمیل مرکز بیست بستر  درمان معتادان ، این مرکز به بهره برداری سپرده شده و شماری از معتادان در آن درمان می شوند.

2-    تکمیل مجتمع ورزشی یا جمنوزیم، با ساختمان این مجمتع ورزشی جوانان ولایت پنجشیر فرصت آن را یافتند تا به گونۀ معیاری به ورزش‌های گوناگون بپردازند.

ولایت پروان

1-    ساختمان مکتب  بیست و چهار صنفی میر علی احمد شاهد،  با ساختمان این مکتب شماری از دانش آموزان پروان فرصت یافتند تا در صنف های معیاری به آموزش خود ادامه دهند، در حالی که در گذشته شماری آنان در زیر خیمه ها در شرایط دشواری  درس می خواندند.

2-    ساختمان کانال آب‌یاری در ولسوالی خواجه سیاران پروان، با ساختمان این کانال مشکلات شمار زیادی از دهقانان در زمینۀ آب‌یاری  زمین های زراعتی حل شده و بخش های از زمین های للمی نیز زیر آب قرار گرفته است.

ولایت بادغیس

1-    ساختمان مکتب بیست و چهار صنفی  در بادغیس، با ساختمان این مکتب  شاگردان این مکتب  به صنف ها و شرایط آموزشی معیاری و بهتری  دست یافته اند.

2-    ساختمان شفاخانۀ بیست بستر ، با سختمان این شفاخانۀ باشنده گان این ولایت به امکانات بهتر صحی دست رسی پیدا کرده اند.

ولایت کندز

1-    ساختمان دیوار استنادی 270 متره «لاله میدان» در ولسوالی علی آباد کندز. با ساختمان این  دیوار استنادی از تحریب زمین های زراعتی دهقانان و زمین داران جلو گیری  شده و این امر میزان در آمد کشاورزان را بالا  برده است.

2-    ساختمان مرکز صحی در دهکدۀ « مولا قلی» ولسوالی دشت برچی ، با ایجاد این مرکز صحی ، دهقانان و باشنده‌گان این ولسوالی به خدمات صحی دست رسی پیدا کرده اند.

3-    ساختمان کتاب‌خانۀ عامۀ کندز، با ایجاد این کتاب‌خانه شهریان کندز ، جوانان و دانش جویان  به کتاب های مورد  نیاز خود  دست رسی پیدا کرده اند.

4-     ساختمان یک مکتب هشت صنفی  در ولسوالی چهار دره.

ولایت کاپیسا

1-    ساختمان پوهنتون یا دانشگاه کاپیسا، با ساختمان این دانشگاه ، حالا دانش‌جویان در این ولایت امکانات آن را یافته اند تا در فضای بهتری آموزشی به آموزش‌ بپردازند.

ولایت نمیروز

1-    ساختمان شفا خانۀ بیست بستر برای درمان معتادان،  با ایجاد این شفاخانه زمینۀ آن برای مردم این ولایت فراهم شده است تا به درمان معتادان خود بپردازند.

2-    ساختمان مکتب بیست صنفی « رودابه» ، با ساختمان این مکتب حالا دختران از زیر خیمه ها به صنف های معیاری راه یافته و آموزش خود را در شرایط معیاری به پیش می برند.

ولایت لغمان

1-    ساختمان دیوار سنگی استنادی 310 متره در  دهکدۀ « شمشیر آباد» ولسوالی قرغه ای. با ایجاد این دیویر سنگی جلو تخریت زمین های زراعتی کشاورزان گرفته شده  و امکانات بهتر زراعتی برای آنان فراهم شده است.

ولایت سمنگان

1-    ساختمان شفاخانۀ بیست بستر درمان معتادان، با ایجاد این شفاخانه مردم برای درمان معتادان به فرصت های خوبی دست یافته اند.

2-    ساختمان مکتب شش صنفی در ولسوالی خرم و سارباغ که با ساختمان این مکتب شاگردان به زمینه های بهتر آموزش دست یافته اند.

3-     ساختمان یک مرکز صحی، که زمینۀ دست رستی مردم را به خدمات اولیۀ صحی فراهم ساخته است.

4-    - ساختمان یک مکتب 24 صنفی ، که زمینۀ بهتر آموزش را برای شاگردان فراهم ساخته است. در حالی که در گذشته شماری از شاگردان این مکتب در هوای آزاد یا هم در زیر خیمه‌ها درس می خواندند.

ولایت هرات

1-    ساختمان یک شفاخانۀ درمان معتادان که زمیه درمان معتادان این ولایت را فراهم ساخته است.

2-    ساختمان یک مکتب هشت صنفی که زمینۀ آموزش بهتر را برای شاگردان فراهم ساخته است.

ولایت پکتیکا

1-    ساختمان تالار کنفرانس ها،  با ایجاد این تالار زمینۀ راه اندازی  نشست های بزرگ علمی در این ولایت فراهم شده است، هم چنان برنامه های آگاهی عامه در پیوند به زیان‌های اعتیاد و کشت مواد مخدر راه اندازی می شود.

2-    ساختمان یک مکتب  12 صنفی، با ساختمان این مکتب شاگردان به صنف های معیاری دست رسی پیدا کرده اند.

ولایت غزنی

1-    ساختمان مکتب دوازده صنفی که با ساختمان آن زمینۀ بهتر آموزش برای شاگردان فراهم شده است.

ولایت دایکندی

1-    ساختمان مجتمع ورزشی که زمینۀ ورزش های گوناگون را برای دانش جویان و دانش آموزان و جوانا این ولایت فراهم کرده است.

ولایت غور

1-    ساختمان یک مکتب شانزده صنفی که زمینۀ دست رسی شاگردان را به صنف های معیاری فراهم ساخته است.

ولایت بدخشان

1-     ساختمان یک پل سی متره در ولسوالی کشم  که دهکده های خشکه دره و نمازگاه را با هم پیوند می زند. با ساختمان این پل رابطۀ نزدیکی در میان باشنده‌گان دهکده های دو ساحل دریا فراهم شده است و راه رفت و بر کشت آنان را کوتاه ساخته و این امر در رزمینۀ داد ستد و روابط اجتماعی در میان مردمان تاثیراتی خوبی برجای گذاشته است.

2-    ساختمان پل 45 متره در  پلیران پایین ولسوالی تگاب، این پل  رفت و آمد و رابطه در میان چندین دهکده را فراهم ساخته است.

3-    ایجاد یک کانال  آب‌یاری در ولسوالی جرم بدخشان که سهولت بزرگی را برای کشاورزان و زمین داران در امر آب رسانی به کشتزار های شان فراهم ساخته است.

ولایت ننگرها

1-    ساختمان باشگاه شبانه یا لیلۀ برای دانش‌جویان پوهنتون یا دانشگاه  ننگرهار، با ایجاد این باشگاه شبانه  زمینۀ آن فراهم شده است تا دانش جویان ولایت دیگر و دانشجویان ولسوالی های دور دست ننگرهار به امکانات بهتر زنده گی شبانه دست یابند که این امر تاثیر بزرگی در امر آموزش آنان بر جای می گذارد.

ولایت لوگر

1-    ساختمان مکتب هشت صنفی  که شاگردان را از مشکلات آموزش د زیر خیمه رهایی دادهد است.

2-    ایجاد یک کانال آب یاری، با ساختمان این کانان شمار زیادی از کشاورزان ولایت لوگر از مشکلات آب‌یاری زمین های کشاورزی خود رهایی یافته اند.

ولایت فاریات

1-    ساختمان یک باب شفاخانۀ مکمل  در ولسوالی گرزیوان که با ایجاد آن مردم  این ولسوالی به خدمات صحی دست رسی پیدا کرده اند، در حالی که در گذشته مردم ناگزیر بودند تا بیماران خود را به مرکز ولایت انتقال دهند که بد بختانه شماری از بیماران در مسیر راه جان می دانند.

ولایت وردک

1-    ساختمان یک مکتب دوازده صنفی در شهر میدان وردک که با ساختمان آن شاگردان به صنف های معیاری دست رسی پیدا کرده اند، در حالی که در گذشته بخش بیشتر آنان یا در هوای آزاد یا هم در زیر خیمه ها درس می خواندند.

ولایت ارزگان

1-     ساختمان یک مجتمع ورزشی یا جمنازیوم که با ساختمان این جمنازیوم  دانش‌جویان، دانش آموزان و جوانان شهر ترین‌کوت به امکانات بهتر ورزشی دست یافته اند.

ولایت زابل

1-    ساختمان  چهار دیوار شورای ولایتی که این امر زمینۀ امنیت بهتر را برای شورای ولایتی زابل فراهم می سازد.

ولایت بلخ                                 

1-     ساختمان یک شفاخانۀ بیست بستر درمان معتادان که با ایجاد آن زمینۀ بهتر درمان معتادان در این ولایت فراهم شده است.

ولایت کابل

1-    ساختمان یک محراب مسجد در ولسوالی فرزۀ ولایت کابل.

نکتۀ آخر این که برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب از 2008 تا هم اکنون کار ساختمان  298 پروژه ساختمانی و زیر بنایی را  در 34 ولایت کشور ، راه اندازی کرده که تا کنون  238 پروژۀ آن  تکمیل  و به بهره برداری سپرده شده است  و کار ساختمان 60 پروژۀ دیگر آن ادامه دارد. هم چنان باید یاد دهانی کرد که در این همه پروژه های تا کنون  یک صد و سی پنج ملیون دالر امریکایی هزینه شده است.

 همان گونه که پیش از این گفته شد هم اکنون برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب وارد مرحلۀ دوم کاری خود شده است که در این مرحله در سه کتگوری برای ولایات پاداش می دهد. نخست  کاهش وریشه کن سازی کشت خشخاش ، دو دیگر تنفیذ قانون شامل ضبط مواد مخدر و موادی که با استفاده از آن مواد مخدر ساخته می شود، دست گیری  قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر ، سه دیگر آگاهی دهی به مردم در جهت زیان های مواد مخدر و جلو گیری از کشت خشخاش. در ای مرحله برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب آن پروژه های را تطبیق می کند که زراعتی و دهقان محور بود و بر زنده گی دهقانان تا ثیر مستقیم داشته باشد.

انتظار برده می شود که کار ساختمان شماری از پروژه های دهقان محور  در شماری از ولایاتی که مستحق پاداش برنامۀ تقدیر از اجراآت خوب می شوند، در سال 2016 آغاز شود!