ادوارد سنودن وندای وجدان او

نصیرمهرین 

Nasir Mehrin
m.nasir@web.de

ادواردسنودن وندای وجدان او

                                                                                                                   

دوست عزیزی در خلال صحبت تلفونی گفت، که یک امریکایی جوان وجسور، گلی را به آب داده است. گفتم اندکی از افشأ گری های او را شنیدم. هنوزساعتی نگذشته بود که اخبار مربوط به این جوان  (ادوارد سنودن، Edward Snowden) جریانات ترکیه وسوریه را تحت شعاع گرفت و با اخبار مصر وسرنوشتی که در انتظار دکتورمحمد مرسی نشسته بود، همسری نمود. ؛ واینک همه جا از عمل او و عواقب وپیامد هایش سخن می گویند.

اداورد سنودن کیست :

امریکایی متولد سال 1983 در نارد کارولینا،در خانوادۀ متوسط الحال پرورش یافت. تحصیلات عالی ندارد، اما، به دلیل صرف وقت بیشتر با کمپیوتر،مهارت های بیشتری را نصیب شده است. هنگام حضورقوای نظامی امریکا در عراق به آنجا رفت، ولی به دلیل شکستن دو پای خویش در وقت تمرینات، از آن وظیفه مرخص شد. گفته است: رفتن به آنجا را در پیش گرفتم تا در راه آزادی مردم سهم بگیرم.

 در سن 24 سالگی به سوی CIA. روی آورد وبا عنوان کارآزموده ومسلکی امور کمپیوتر استخدام شد. (1) 

 CIA او را غرض مأموریتی البته با پوشش دپلوماتیک در سال 2007 به کشورسوئیس فرستاد. درآنجا مراقبت نهاد ها، سازمانها وشخصیت های معتبر را عهده داربود "، و به اسناد طبقه بندی شدۀ زیادی دسترسی داشت."(2)

پیش از این که به بازگشت او به ایالات متحدۀ امریکا برسیم، آوردن خاطره یی از او را در سوئیس به منظور جذب کارمند یکی بانک برای CIA.لازم می بینیم:

می گوید :

در یک نقشۀ از پیش طراحی شده، آنها کاری کرده اند که بانکدار مورد هدفشان بیش از حد الکل بنوشد و بعد هنگام رانندگی در خیابان سبب دستگیری او شده اند. در نهایت به بانکدار کمک کرده اند تا از دردسر این دستگیری رها شده و در عوض دوستی او را به دست آورده و استخدامش کرده اند. "(3)

پس از بازگشت به امریکا، به همکاری قراردادی با " ادارۀ امنیت ملی امریکا " (NAS- National Security Agency ) به کار پرداخت. در آنجا اطلاعاتی را مراقبت وجمع آوری می نمود که شامل صحبت های تلفونی، ایمیل ها، فیسبوک،پالتاک وکلیه مطالب انتشار یافته از طریق یاهو، مایکروسافت، گوگل . . می شد.

این را نیز بیفزاییم که مزد او در طی یک سال 200000 دالر امریکایی بود. رفیقه اش، یکی از رقصنده های مطرح است؛ واز نظر صحی - جسمی و روانی – نه تنها دارندۀ مشکلی نبوده است، بلکه امتیازات وخوشی های بیشماری نیز او را در آغوش کشیده بود.

با آن همه امتیازاتی که در اختیارش نهاده بودند، بار سفر به سوی میامی، وسپس هانگ کانگ بربست، و از طریق خبرنگار مجلۀ مشهورانگلیسی Guardian اسراری را فشأ کرد که اکنون مشغلۀ رسانه های گروهی و دولتمردان بیشماری شده است. به قول روزنامۀ برلین :" سنودن اکنون دوستان جدیدی دارد، اما، نمی توانند او را کمک نمایند. زیرا پیش از همه دارندۀ د شمنان دارندۀ قدرت است "

(4)

انگیزه ها

اندک از شرح حال او را آوردیم، تا زمینه یی باشد برای دریافت و بازیابی انگیزه های چنان اقدام.

شایان یادآوری است که افرادی از وابستگان وکارمندان سازمان های جاسوسی که به کشور دیگری پناهنده وتسلیم شده اند، دارندۀ عوامل وانگیزه های کاملاً متفاوت با اسباب ومحرک های اداواردسنودن اند. پیشینیان یا شکار سازمان های جاسوسی شده،ویا دارندۀ نقش دو طرفه در نهاد های جاسوسی بوده اند ویا این که به دلیل اشتباهی، نخواسته اند به کشور متبوع خویش برگردند . . . اما سنودن، بدون داشتن چنان زمینه ها وعوامل، و در حالی که همه چیز برای تعیش وخوشگذرانی را در اختیار داشت، به وظیفه یی پشت می کند وبا آن نیز بسنده نکرده، جهانیان را ازاقدامات جاری وشرم آمیز که درپشت درهای برقی وبسته در جریان است، آگاه می سازد.

 با تمام آگاهی ازعواقب ومخاطراتی که در کمین او  می نشینند. اگرمقامات ایالات متحدۀ امریکا واقای بارک اوباما،با چنان جدیت به محکومیت او به عنوان " خائن " پرداحتند؛ سنودن، با آمیزه های از نفرت علیه اعمال غلط پنهانکارانه که در خلال کاربرایش دست داده بود،فریادی را سر داد که سزاوار تعمق بیشتر است.

دلایل اوباما که از ورای تلویزیون ها شنیده شده، این بود، که همه کشورهای جهان دارندۀ چنان نهاد ها  ومراقبت منافع ملی خویش استند؟!

اگرقرار بود بارک اوباما نظارت نهادها ویا اشخاص مظنون به اعمال ویا همکاری با تروریست ها را مثال می داد، می توانست توجیه پذیر باشد. اما اینجا، سنودن مدارکی در دست جهانیان نهاده است، که نظارت ها، تفاوتی میان دوست ،دشمن ، مخالف، قوی وضعیف نشناخته است. متحدین اروپایی به همان پیمانه درمعرض نظارت بوده اند که چینایی ها و روسها . وقتی صد ها ملیون انسان ، بی وقفه زیر نظر بوده اند وبدون هیچ مجوز حقوقی واخلاقی، صحبت ها ، نامه ها و داشته های انترنیتی ایشان از سوی لانۀ جاسوسی دزدانه مراقبت می شده است، اگر نه تعدادی، حد اقل یک نفر را به اعتراض واداشته است. شاید کسان دیگری نیز متوجه چنان اعمال غلط بوده اند، اما عواقبی که زنده گی ایشان را تهدید میکند، زبان افشأ واعتراض درکام فرو می برند که سر سبز برباد ندهند.

یکی از دلایل تهدیدات و ایجاد مشکلات برای سنودن، و جدی گرفتن موضوع نیز در همین جا نهفته است که مقامات امریکایی سعی دارند، بقیه اعضای آن نهاد ها را بترسانند که پای ازحریم وظایف بیرون نیاورند.

روزگاری که اداوارد سنودن را بی مهری کشورهای اروپایی می آزارد، و پناهندگی او را نمی پذیرند، تنها هراس از ایالات متحدۀ امریکا نیست. راستش می تواند این باشد، که دولتمردان این جوامع همپای نسلی که سنودن به آنها تعلق دارد، آن درکی را از فن آوری های مدرن و رعایت حقوق فردی شهروندان ندارند، که سنودن به آن رسیده است. اعتراض وانتقاد، حقوق بشر ونقض آن نزد دولتمردان این جوامع، مقوله های اند که متأثر از منافع ایشان در معرض استفاده قرارمی گیرند. ازهمین جا است که با آگاهی از اعمال ناروایی که از سوی یک نهاد جاسوسی درحق شان صورت گرفته، خویش را توهین شده وناگزیر به واکنش های نرم وبی درد سر می بینند وهمزمان با آن حاضر نیستند برای چنان جوان جسور وفداکار که قربانی بزرگی را انجام داده است،پناهندگی بدهند.

 دامنۀ ترس و داشتن دستبردهای مشابه ماسکو را نیز تهدید می کند. بنابر همین ترس مقامات کرملن بود که در دهان مطبوعات دولتی این سخن را دادند که : سنودن پس از این که پرزیدنت  ولادیمیر پوتین از او خواست به تبلیغات ضد امریکایی خویش  پایان بدهد،او به درخواست پناهندگی خویش از روسیه تجدیدنظر نمود!! (5 )

در حالی که میان انگیزه ها وتبلیغات ضد امریکایی و افشأ تشبثات و اقدامات نکوهیده تفاوت بسیاری است؛ و سنودن  ضد امریکا نیست.

اقدام سنودن هر پیامدی را که برای زندگی شخصی او با خود داشته باشد، بدون تکانه برای مردمانی نخواهد بود که به دموکراسی و رعایت شفاف وصادقانۀ آن می اندیشند. وقتی درکشورهای مانند ایالات متحدۀ امریکا که قانون اساسی آن با اعلامیۀ جهانی(6) حقوق بشرگره خورده است،چنین انحرافی با لجاجت توجیه می شود، چگونه می توان یکی از عوامل رشد ضد دموکمراسی را نا دیده گرفت. اگر جولیان آسانژ بنیانگذار تارنمای ویکی لیکس با اقدام متهورانه وافشأ اطلاعات پنهان نگه داشته شده، مردمان جهان وازجمله افغانستان را از روی وریای سیاست های محیلانه وناشفاف اطلاع داد؛ اقدام سنودن، گرایش برای جانبداری ازحرمت اطلاعات خصوصی ، حقوق وآزادی های فردی در فن آوری های مدرن را نیز کمک می رساند.

این است که اگر او را مقامات امریکایی " خائن" بنامند، پاسخی که او به ندای وجدان برای دفاع از حقوق انسان ها و افشأ عدم رعایت آن داده است، در گسترۀ گیتی با احترام وتحسین استقبال می شود.

.....................................................................................

رویکردها وتوضیحات

 1  - Berliner Zeitung.von KurdulaDoerfler  Juli.2013
Nr: 153.S3

2- علی اصغرهنرمند.افشأ گر بزرگ . سوم جولای.2013. سایت نگهبان

3- منبع بالا

4- ZeitungBerlinerمنبع نخستین

5-  Hambruger Abend blatt 3 Juli 2013. S.3

6- به این دو مادۀ اعلامیۀ جهانی حقوق بشر نگاه کنیم :

ﻣﺎدﻩٔدوازدهم . اعلامیۀ جهانی حقوق بشر

" اﺣﺪﯼ درزﻧﺪﮔﯽ ﺧﺼﻮﺻﯽ، اﻣﻮر ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ، اﻗﺎﻣﺘﮕﺎﻩ ﻳﺎﻣﮑﺎﺗﺒﺎت ﺧﻮد، ﻧﺒﺎﻳﺪﻣﻮردﻣﺪاﺧﻠﻪهﺎﯼ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ واﻗﻊ ﺷﻮد و ﺷﺮاﻓﺖ و اﺳﻢ و رﺳﻤﺶ ﻧﺒﺎﻳﺪﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮارﮔﻴﺮد.هرﮐﺲ ﺣﻖ داردﮐﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪﻣﺪاﺧﻼت و ﺣﻤﻼت ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﻗﺮارﮔﻴﺮد."

و درﻣﺎدﻩٔ ﺳﯽام

" هیچﻴﮏ از ﻣﻘﺮرات اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪﻃﻮرﯼ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﻮدﮐﻪﻣﺘﻀﻤﻦ ﺣﻘﯽ ﺑﺮاﯼ دوﻟﺘﯽ ﻳﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ ﻳﺎ ﻓﺮدﯼ ﺑﺎﺷﺪﮐﻪﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ هﺮ ﻳﮏ از ﺣﻘﻮق و ﺁزادﻳﻬﺎﯼ ﻣﻨﺪرج در اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﻳﺎ در ﺁن راﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﯽ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ."